Minerały a zdrowie

shadowhunter22

Minerały a zdrowie

Fosfor jest pierwiastkiem występującym w każdej komórce organizmu człowieka, przeważnie w połączeniu z wapniem. Przeciętnie organizm człowieka dorosłego zawiera 500 do 700 gramów fosforu z czego ponad 80% znajduje się w kościach a pozostała ilość w innych komórkach ciała. W kościach fosfor, współdziałając z wapniem uczestniczy w mineralizacji kości i zębów. Jest niezbędny do budowy tkanek miękkich, błon komórkowych i wchodzi w skład kwasów nukleinowych, tworzących kod genetyczny. Fosforany nieorganiczne pomagają w utrzymaniu równowagi kwasowo zasadowej w płynach ustrojowych, razem z wapniem, magnezem i białkiem. Fosforany organiczne w postaci związków adenozynowych (ATP, ADP) i guanozynowych znajdują się w komórkach jako związki biorące udział w przemianach energetycznych. Fosfor poprawia wchłanianie wapnia pod warunkiem że ilość fosforu w dziennej diecie jest zbliżona do ilości wapnia. (wg: onet.pl/encyklopedia)

Żelazo w organizmie człowieka znajduje się od trzech do pięciu gramów żelaza. Około 70% tej ilości jest związane w krwi, głównie w postaci hemoglobiny. W mięśniach żelazo wchodzi w skład mioglobiny, czerwonego barwnika mięśni pełniącego funkcję przenoszenia tlenu wewnątrz komórki. Jest również składnikiem niektórych związków enzymatycznych biorących udział w procesach utleniania. Organizm magazynuje pewną ilość żelaza, w wątrobie, śledzionie i szpiku. Zawarte w pokarmach żelazo jest trójwartościowe, zmienia się w żołądku w żelazo dwuwartościowe, które w jelicie cienkim po połączeniu się z białkiem tworzy przyswajalny związek, ferrytynę. Średnio tylko 10% zawartego w pokarmach żelaza jest w stanie przyswoić organizm zdrowego człowieka. W pokarmach pochodzenia zwierzęcego około 40% żelaza występuje w łatwo przyswajalnej postaci hemowej (mioglobina, hemoglobina). Jego przyswajalność z pokarmów wynosi około 20%. W produktach spożywczych pochodzenia roślinnego żelazo jest w postaci trudno przyswajalnej, niehemowej i jego przyswajanie dochodzi do 5%. Przyswajanie żelaza niehemowego poprawia się przy udziale kwasu askorbinowego i białka zwierzęcego. Na przykład przyswajanie żelaza z orzechów lub szpinaku, gdy zjadane są samodzielnie, wynosi tylko 1 do 2 procent, a w potrawach z mięsem i witaminą C może zwiększyć się nawet pięciokrotnie. Przyswajanie żelaza zmniejszają sole wapnia, fosforu, mleko, sery, herbata (tanina), kawa i fityniany znajdujące się w nasionach zbóż. Nadmiar w pokarmach jednego z takich pierwiastków jak wapń, cynk, mangan i żelazo powoduje blokowanie przyswajania innych pierwiastków tej grupy. Przyswajanie żelaza poprawia się przy wystąpieniu jego niedoborów w organizmie. Żelazo jest nośnikiem tlenu w organizmie w chodząc w skład hemoglobiny w czerwonych krwinkach. W procesie tworzenia hemoglobiny uczestniczy również witamina B6. W krwi dorosłego człowieka znajduje się około 35 trylionów czerwonych ciałek. W ciągu jednej sekundy następuje rozpad około 10 milionów krwinek a na ich miejsce powstają nowe krwinki. Szczególnie szybki rozpad krwinek następuje podczas intensywnych i długotrwałych wysiłków fizycznych. W warunkach gdy nie następuje utrata krwi z organizmu wydalanie żelaza jest niewielkie, gdyż żelazo z rozpadających się krwinek zostaje ponownie wykorzystane w powstających nowych krwinkach. Utleniona w płucach krew transportuje tlen z wiązany z żelazem do wszystkich komórek ciała o po jego oddaniu przyłącza dwutlenek węgla i wydala w płucach. Sprawność tego procesu decyduje o możliwościach energetycznych organizmu i wyraża się ilością tlenu jaka jest dostarczana do tkanek w jednostce czasu. Zależy ona od sprawności przenoszenia krwi (wydajność serca, płuc i układu krążenia) oraz od ilości hemoglobiny znajdującej się w krwi. Niedobór żelaza powoduje wiele niekorzystnych skutków zdrowotnych jak; spadek sprawności fizycznej, obniżenie możliwości koncentracji i sprawności umysłowej, niesprawność pamięci i zły nastrój, zmniejszenie odporności na przeziębienia i infekcje lub zaburzenia rytmu pracy serca. Charakterystycznym objawem niedoboru żelaza jest, łaknienie spaczone, czyli apetyt na produkty nie zaliczane do pokarmów, jak krochmal, lód, tynk i inne. Ostatnim stadium niedoboru żelaza jest anemia, podczas której skutki niedoboru żelaza przyjmują stan ostry. Stan taki występuje gdy ilość ferrytyny w surowicy krwi spada poniżej 12 mikrogramów na litr surowicy krwi. Normą jest 40 do 160 mikrogramów w litrze. Anemia powstaje w wyniku długotrwałego niedożywienia, lub wyniszczających chorób, które obniżają ilość czerwonych ciałek i hemoglobiny. Niedokrwistość spotyka się bardzo często gdyż nawet, pozornie zdrowa i urozmaicona dieta może dostarczać zbyt mało żelaza. Szczególnie na niedobory żelaza narażone są dzieci, dziewczęta (odchudzające się) i kobiety z powodu utraty krwi w cyklach miesiączkowych, kobiety w ciąży, kobiety po menopauzie, sportowcy uprawiający sporty wytrzymałościowe a zwłaszcza osoby starsze, uprawiające takie sporty. Ponieważ żelazo jest niezbędne do rozwoju i funkcjonowania mózgu w wypadku jego braku w okresie płodowym i niemowlęcym następuje niedorozwój umysłowy i niedorozwój fizyczny z zaburzeniem koordynacji wzroku i rąk. Stosuje się wtedy dodatkowe podawanie preparatów żelaza, zresztą nie zawsze dobrze przyswajanych. Zbyt duże dawki tych preparatów mogą wywoływać zaburzenia trawienne, biegunkę lub nudności. Najlepszym źródłem żelaza są naturalne, mało przetworzone produkty spożywcze jak, podroby, chude czerwone mięso, ryby, zielone warzywa (chlorofil ma budowę chemiczną do hemoglobiny), groch, owoce, ostrygi, zioła. Istotny wpływ na zawartość żelaza w pokarmach ma sposób ich przyrządzania. Podczas długotrwałego gotowania żelazo przedostaje się do wylewanej wody. Potrawy kwaśne przyrządzane w naczyniach żeliwnych mogą o kilkaset procent zwiększyć zawartość żelaza. (wg: onet.pl/encyklopedia)

Miedź jest pierwiastkiem śladowym występującym w całym organizmie. Z ogólnej ilości, około 100 miligramów, ponad połowa znajduje się w mięśniach i kośćcu. Największa koncentracja miedzi występuje w wątrobie, mózgu, sercu i w nerkach. Miedź wchodzi w skład wielu enzymów i bierze udział w wielu procesach przemian metabolicznych. Uczestniczy w syntezie hemoglobiny i razem z żelazem bierze udział w procesach utleniania i dostarczaniu tlenu, szczególnie wrażliwej na niedotlenienie, tkance nerwowej. Miedź wchodzi w skład wielu enzymów niezbędnych w procesach aerobowych, np. oksydazy cytochromu i dysmutazy nadtlenkowej. Dysmutaza nadtlenkowa wchodzi w skład układu antyoksydacyjnego komórki, chroniąc ją przed niszczącym działaniem wolnych rodników. Miedź jest niezbędna do utworzenia enzymu ? cerutoplazminy, który utlenia żelazo dwuwartościowe, na przyswajalne trójwartościowe, oraz utlenia serotoninę, kwas askorbinowy i aminy katecholowe. Uczestniczy w zwrotnym wykorzystaniu żelaza w przewodzie pokarmowym wspomagając jego wchłanianie w jelicie cienkim. Miedź wchodzi w skład enzymów niezbędnych w procesach tworzenia kolagenu, elastyny, melaniny i hormonopodobnych związków - prostaglandyn, biorących udział w regulacji ciśnienia krwi, pracy serca, gojeniu wrzodów żołądka i likwidacji stanów zapalnych. Optymalny poziom miedzi w krwi zapobiega chorobom serca lecz jej nadmiar może działać odwrotnie. Niedobór miedzi występuje rzadko gdyż wiele pokarmów zawiera jej wystarczające ilości. Przewód pokarmowy człowieka przyswaja jedynie, około 10% miedzi znajdującej się w pokarmach, zwykle ilość w pełni wystarczającą. Miedź magazynowana jest w wątrobie a jej braki mogą wystąpić tylko przy dłuższych stanach chorobowych jak; genetyczne zaburzenia jej wchłaniania, niedokrwistość, chroniczne biegunki lub przy dużych, długotrwałych niedoborach białka. Niedobór miedzi zaburza powstawanie kolagenu, strukturalnego składnika tkanki łącznej co powoduje niedorozwój i zniekształcenia wielu tkanek organizmu. Przypuszcza się że niedobory miedzi mogą mieć związek z wadami kręgosłupa a zwłaszcza skoliozy, powstającej w wieku rozwojowym. Niedobór miedzi ogranicza powstawanie i funkcjonowanie wielu enzymów co zaburza działanie układu nerwowego, powoduje uszkodzenia tętnic i serca, może powodować nadciśnienie i powstawanie zakrzepów, uniemożliwia produkcję odpowiedniej ilości melaniny, barwika włosów i skóry. Obniżone stężenie miedzi zwiększa podatność na infekcje i choroby z powodu zmniejszenia się ilości i aktywności białych ciałek krwi. Istotne znaczenie dla sprawnego funkcjonowania układu odpornościowego ma wzajemny stosunek ilości miedzi do cynku. Przy niedoborze lub nadmiarze jednego z tych pierwiastków układ odpornościowy obniża swoją sprawność. Mechanizm wchłaniania miedzi nie jest w pełni poznany a wydalanie z organizmu następuje w większości z żółcią. Cynk, kadm, molibden i siarczki tworzą z miedzią nierozpuszczalne kompleksy i blokują jej wchłanianie w przewodzie pokarmowym. Występuje wzajemne blokowanie wchłaniania się, pomiędzy miedzią i żelazem. (wg: onet.pl/encyklopedia)

Mangan jest pierwiastkiem śladowym wchodzącym w skład wielu tkanek i enzymów, które biorą udział w syntezie białek, kwasów nukleinowych, steroidów, w metabolizmie węglowodanów i procesach krzepnięcia krwi. Najwięcej manganu znajduje się w wątrobie, mózgowiu, nerkach, trzustce i mitochondriach - "piecach energetycznych komórek". Niedobór manganu powoduje opóźnienia w rozwoju fizycznym, powstawanie wad kośćca, zmniejszenie płodności i prawdopodobnie padaczkę. Obecnie brak jest informacji o szkodliwości nadmiernego spożycia manganu. (wg: onet.pl/encyklopedia)

Sód jest najważniejszym kationem płynu pozakomórkowego. Razem z anionem chlorkowym reguluje utrzymanie odpowiedniego ciśnienia osmotycznego i równowagi kwasowo-zasadowej. Uczestniczy w zachowaniu prawidłowej pobudliwości mięśni i nerwów oraz wpływa na przepuszczalność błon komórkowych. Sód jest również aktywatorem wielu enzymów. W organizmie człowieka znajduje się około 60 gramów sodu a jego stężenie w surowicy krwi waha się w granicach, 135-145 mmol/l. Sód znajduje się również w tkance kostnej i w mniejszym stężeniu w płynie wewnątrzkomórkowym. W normalnych warunkach, dzienne zapotrzebowanie na sód wynosi od 5 do 10 gramów. Zwiększa się ono podczas wysiłków fizycznych i podwyższonej temperatury otoczenia, gdy wraz z potem, organizm traci dużo sodu. Nadmierna utrata sodu występuje również, przy biegunkach i wymiotach. Sytuacja taka wymaga możliwie szybkiego uzupełnienia braków sodu, doustnie lub dożylnie. Sód znajduje się niemal we wszystkich spożywanych pokarmach i przy normalnym odżywianiu nie występują jego braki. Nadmiar sodu w organizmie wydalany jest z moczem oraz w mniejszym stopniu z kałem i z potem. (wg: onet.pl/encyklopedia)

Potas jest najważniejszym kationem płynu wewnątrzkomórkowego oraz w mniejszej ilości znajduje się w płynie pozakomórkowym. W komórkach potas reguluje równowagę kwasowo-zasadową oraz ciśnienie osmotyczne. W ciele dorosłego człowieka znajduje się około 150 gramów potasu. W płynie komórkowym jest około 3500 mmol potasu, podczas gdy w płynie zewnątrzkomórkowym tylko 65 mmol. Stężenie potasu w krwi utrzymuje się w granicach od 3,7 do 5 mmol/l. Potas uczestniczy w biosyntezie białka i glikogenu oraz przemianach energetycznych. Odgrywa ważna rolę w utrzymaniu aktywności mięśni a zwłaszcza aktywności mięśnia sercowego. Potas jest aktywatorem wielu układów enzymatycznych, utrzymuje spoczynkowy potencjał błon komórkowych oraz uczestniczy w przewodnictwie tkanki nerwowej. Dzienne zapotrzebowanie na potas wynosi około 2 gramy i zwiększa się przy wysiłkach związanych z utratą potu lub przy biegunkach. Potas jest wydalany z organizmu z moczem, potem i z kałem. W normalnych warunkach braki potasu nie występują, ponieważ potas znajduje się w większości produktów spożywczych. Dużo potasu jest, w warzywach, owocach, mięsie i produktach zbożowych. W normalnej, dziennej diecie znajduje się 5 do 8 gramów potasu. Przy zawałach i chorobie niedokrwiennej serca podaje się preparaty potasu z magnezem w celu utrzymania sprawnego działania mięśnia sercowego. (wg: onet.pl/encyklopedia)

Cynk jest jednym z minerałów śladowych, którego wpływ na stan zdrowia poznano już w starożytności. W Egipcie już pięć tysięcy lat temu, stosowano maść cynkową do leczenia ran. W początkach XX wieku stwierdzono że niedobory cynku negatywnie wpływają na rozwój roślin i są przyczyną wielu chorób u zwierząt. Począwszy od lat pięćdziesiątych dokonano szeregu odkryć, stwierdzając udział cynku w bardzo wielu procesach życiowych organizmu. Cynk w ciele człowieka jest pierwiastkiem śladowym, występującym w ilości 1,5 do 2,2 grama. Z tej ilości około 20% znajduje się w skórze, około 75% cynku jest w krwinkach czerwonych w postaci anhydrazy węglowej. Występuje jako składnik około 70 enzymów biorących udział w różnorodnych przemianach ustrojowych. Razem z miedzią jest składnikiem fosfatazy zasadowej, dusmutazy ponadtlenkowej, tworzy z insuliną kompleksy umożliwiające jej magazynowanie i uwalnianie. Jest niezbędny do syntezy białek i kwasów nukleinowych, zachowania kodu genetycznego, utrzymania optymalnego stężenia witaminy A w krwi i jej zużycia przez tkanki. Bez współdziałania cynku zmagazynowana w wątrobie witamina A nie może zostać uwolniona i nie dociera do tkanek jej potrzebujących. Sytuacja taka może wystąpić przy oparzeniach skóry i braku cynku w organizmie. Stwierdzono że brak cynku może pogłębiać objawy schizofrenii i epilepsji. Cynk uczestniczy w wytwarzaniu substancji hormonopodobnych - prostaglandyn, regulujących ciśnienie krwi, rytm pracy serca, funkcje wydzielnicze skóry, poziom cholesterolu w krwi. Wzrost kośćca i jego przemiany w wieku dojrzałym przebiegają przy współudziale cynku. Cynk przyspiesza gojenie ran zewnętrznych i wrzodów przewodu pokarmowego, utrzymuje odporność skóry na infekcje, uczestniczy w detoksykacji alkoholu w wątrobie i dlatego u alkoholików stwierdza się niski poziom cynku w organizmie i związane z tym stanem schorzenia. Również pigułki antykoncepcyjne i stosowanie długotrwałych kuracji odchudzających bez odpowiedniej suplementacji mineralnej obniżają poziom cynku. Cynk poprawia sprawność intelektualną a w wieku starszym zapobiega rozwojowi demencji starczej, prawdopodobnie dzięki zapobieganiu uszkodzeniom naczyń włosowatych w mózgu. Cynk zwiększa sprawność układu odpornościowego uczestnicząc w powstawaniu limfocytów T, oraz wykazuje działanie antywirusowe. Odpowiednia ilość cynku jest niezbędna do prawidłowego wytworzenia się narządów płodu w okresie ciąży. Brak cynku może być powodem niedorozwoju mózgu, serca, oczu, płuc, narządów płciowych i innych. Również w okresie dojrzewania, zwłaszcza u chłopców, występuje zwiększone zapotrzebowanie na cynk. Jego niedobór powoduje niedorozwój narządów płciowych. Brak odpowiedniej ilości cynku w receptorach smakowych i węchowych powoduje ich dysfunkcję. Objawy takie występują często w pierwszych miesiącach ciąży gdy rozwijający się płód pobiera dużą ilość składników mineralnych. Dzięki diecie bogatej w cynk lub dodatkowemu stosowaniu preparatów (np. siarczan cynku) można wspomagać leczenie reumatyzmu, artretyzmu i prostaty. Dobowe zapotrzebowanie na cynk, zdrowego, dorosłego człowieka wynosi 10 do 30 miligramów. Normy określone przez różne ośrodki badawcze wykazują znaczne różnice. Przedawkowanie cynku występuje bardzo rzadko, przy dziennych dawkach 80 ? 150 miligramów i przeważnie tylko w wypadku stosowania syntetycznych preparatów cynku. Żywność zawierająca duże ilości cynku nie stwarza zagrożenia jego przedawkowania ponieważ cynk nie kumuluje się w tkankach a jego nadmiar jest wydalany z kałem i w niewielkich ilościach z moczem. (wg: onet.pl/encyklopedia)

Molibden jest w organizmie człowieka pierwiastkiem śladowym. Wchodzi w skład enzymów; oksydazy aldehydowej, oksydazy ksantynowej i oksydazy siarczanowej. Oksydaza ksantynowa uczestniczy w tworzeniu kwasu moczowego i uaktywnieniu zmagazynowanego w organizmie żelaza. Niedobory molibdenu spotyka się rzadko. Zmniejszają one odporność zębów na próchnicę, zaburzają prawidłowy wzrost i funkcjonowanie organizmu. Molibden działa toksycznie dopiero po dłuższym przyjmowaniu dawek, kilkadziesiąt razy przekraczających normy. (wg: onet.pl/encyklopedia)

Nikiel jest pierwiastkiem występującym w niewielkiej ilości w organizmie człowieka. Rola jaka spełnia nie jest obecnie dobrze poznaną. Uważa się że uaktywnia niektóre enzymy i ma wpływ na działanie niektórych hormonów. (wg: onet.pl/encyklopedia)

Wapń jest pierwiastkiem budulcowym i regulacyjnym w organizmie. W ciele dorosłego człowieka znajduje się około 1000 gramów wapnia. Prawie 99% tego pierwiastka znajduje się w szkielecie kostnym. Pozostały 1% znajduje się w osoczu krwi, w trzech postaciach. Około 48% wapnia w krwi jest w postaci zjonizowanej, 46% znajduje się w powiązaniu z białkami, reszta występuje w kopleksach z cytrynianami, fosforanami i białczanami. Sole wapnia wchodzą w skład kośćca i zębów, zapewniając ich odpowiednią wytrzymałość i twardość. W okresie wzrostu następuje stopniowe wapnienie kości i w dwudziestym roku życia około 90% masy kostnej zastaje uformowanej. W trzydziestym piątym roku życia kościec osiąga maksymalną masę i wysycenie wapniem. Później zaczyna ubywać około 1% masy kostnej rocznie a 10 do 15 lat po menopauzie roczny ubytek masy może osiągnąć wartość 10%. Powoduje to powstawanie osteoporozy, choroby na którą szczególnie często zapadają kobiety. Ponieważ wapń, jest niezbędnie potrzebny dla utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi, przewodnictwa nerwowego i innych procesów fizjologicznych, w wypadku jego braku w krwi, organizm pobiera go z kości. W ciągu życia kości ulegają ciągłej przebudowie, wapń jest pobierany i uzupełniany ale po 35 roku życia proces ten nie jest w pełni zrównoważony. Proces uwapnienia kości zależy od stężenia jonów wapnia w płynie pozakomórkowym tkanki kostnej i optymalnych ilości magnezu, fluoru, cynku i fosforu, które współdziałają w tworzeniu tkanki kostnej. Proces tworzenia tkanki kostnej przebiega prawidłowo jeżeli stosunek wapnia do fosforu wynosi 1:1. Jeżeli wapnia jest mniej to powoduje to nadczynność gruczołów tarczycy, zwiększone wydzielanie kalcytoniny, jednego z hormonów, który stymuluje procesy kościogubne. Jony wapnia biorą udział w tworzeniu i utrzymaniu pobudliwości tkanek, w przewodzeniu bodźców w tkance nerwowej, wspomagając uwalnianie neuroprzekaźników, substancji przenoszących informacje pomiędzy komórkami nerwowymi. Jony wapnia uczestniczą w podtrzymaniu tonusy spoczynkowego mięśni, w tym również mięśnia sercowego i kurczliwości włókien mięśniowych. Przy niskim stężeniu wapnia w płynach tkankowych powstaje nadwrażliwość komórek nerwowych i powstawanie skurczów mięśni. Sytuacje takie zdarzają się przy dużym wydaleniu wapnia z organizmu, na przykład, po wyczerpujących wysiłkach fizycznych. Większość hormonów i enzymów może oddziaływać na narządy lub uzyskać aktywne działanie tylko w obecności jonów wapnia. Jedna z najważniejszych reakcji odpornościowych organizmu, antygen-przeciwciało jest zależna od obecności jonów wapnia. Wapń jest aktywatorem procesów krzepnięcia krwi, bierze udział w tworzeniu hemoglobiny i utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej. Wapń uczestniczy w zachowaniu prawidłowego ciśnienia krwi zapobiegając powstawaniu nadciśnienia tętniczego. Stwierdzono że choroby serca i cukrzyca mogą mieć związek z zaburzeniami w metabolizmie wapnia. Prawidłowy poziom wapnia w krwi a jednocześnie zachowania równowagi pomiędzy ilością wapnia i magnezu obniża poziom cholesterolu w krwi i zapobiega rozwojowi miażdżycy. Wapń bierze udział w utrzymaniu w dobrym stanie błon komórkowych i tkanki łącznej oraz uczestniczy w przenikaniu składników odżywczych do komórek. Niedobór wapnia w organizmie może ograniczyć lub uniemożliwić powstawanie i przebieg podanych powyżej procesów życiowych. Nadmiar wapnia może zaburzyć metabolizm witaminy K i obniżyć przyswajanie magnezu, żelaza i cynku. Wapń przeciwdziała przenikaniu i odkładaniu się w organizmie toksycznych metali ciężkich jak, ołów, kadm, rtęć, beryl lub arsen. Nadmiar wapnia lub jego niedobór może powodować jego odkładanie się w naczyniach krwionośnych, nerkach i innych narządach. Sam nadmiar wapnia nie powoduje takich zmian bez zaistnienia dodatkowych czynników jak, stany zapalne, uszkodzenia tkanek przez wolne rodniki, zbyt tłusta dieta, niski poziom magnezu itd. U człowieka zdrowego, bez niedoborów wapnia jedynie od 20% do 30% wapnia znajdującego się w pożywieniu ulega wchłanianiu. Kobiety po menopauzie przyswajają tylko kilka procent wapnia. U dzieci, kobiet w ciąży i kobiet w okresie laktacji, oraz w wypadku niektórych chorób procent wchłaniania wapnia ulega zwiększeniu. (wg: onet.pl/encyklopedia)

Bor służy jako dodatek stopowy podwyższający twardość stali. Bor wykazuje dużą zdolność pochłaniania neutronów i z tego względu stosuje się go w energetyce jądrowej. Działanie biologiczne: Bor jest bardzo ważnym mikroelementem biorącym udział w wielu procesach biochemicznych. (wg. [link widoczny dla zalogowanych] plastyka.pl/ przedmioty /chemia/ pierwiastki/).

Chrom w ciele dorosłego człowieka występuje około 6 miligramów chromu. Chrom uczestniczy w metabolizmie glukozy. Razem z insuliną wpływa na zwiększenie wykorzystania glukozy przez tkanki zmniejszając oporność błon komórkowych na przenikanie glukozy do wnętrza komórek. Intensywność tego procesu ma wpływ na możliwości energetyczne organizmu, reguluje poziom cukru w krwi i zapobiega powstawaniu cukrzycy. Chrom zwiększa magazynowanie glukozy w mięśniach wspomagając syntezę glikogenu. Optymalny poziom chromu w krwi zmniejsza stężenie insuliny niezbędnej do prawidłowego przebiegu procesów energetycznych. W procesach energetycznych uczestniczą również hormony tarczycy, niacyna czyli kwas nikotynowy i amid kwasu nikotynowego. Połączenie chromu z insuliną stymuluje syntezę białek przez poprawę przenikania aminokwasów do wnętrza komórek. Powoduje to zwiększenie masy mięśniowej ciała. Chrom przeciwdziała również powstawaniu otyłości gdyż ogranicza odkładanie tłuszczów. Chrom zapobiega powstawaniu miażdżycy przez regulację poziomu lipidów w krwi i ma wpływ na utrzymanie równowagi pomiędzy poziomem cholesterolu LDL i HDL. Zapotrzebowanie na chrom rośnie przy dużych wysiłkach fizycznych i diecie wysokocukrowej z powodu zwiększonego wydalania chromu z moczem. Najskuteczniej chrom działa w organizmie w postaci pikolinianu chromu. (wg: onet.pl/encyklopedia)

Aluminium (glin) jest pierwiastkiem dość obficie występującym w skorupie ziemskiej, w wodzie , glebie i roślinach. Obecnie znanych jest ponad 54 pochodnych glinu, otrzymanych syntetycznie i stosowanych w niektórych przemysłach, także w medycynie np. tzw. woda borowa jest wodnym roztworem octanu glinu o działaniu antyseptycznym i ściągającym.

W skorupie ziemskiej glin występuje głównie jako glinokrzemian potasu, wapnia lub sodu w licznych minerałach, zwłaszcza bauxycie. ta postać glinu jest praktycznie nie rozpuszcalna w wodzie i roztworach kwasów nieorganicznych, w soku żołądkowym. Związki nie rozpuszczalne w środowisku wodnym są dla organizmu słabo przyswajalne szybko usuwane.

Znanych jest kilka preparatów zawierających zespół biopierwiastków w postaci sproszkowanych skał, m.in. sole mineralne Schindela. W ich składzie występuje glinokrzemian, który przyjety do wewnątrz nie uwalnia glinu jonowego, wiec nie jest on biologicznie aktywny.

W glebach występują związki glinu, lecz tylko nie liczne w formie wolnych jonów, kompleksów lub połączeń chelatowych. Związki te biorą udział w fizycznych i chemicznych procesach glebowych.

Rośliny uprawiane lub występujące endemicznie na glebach słabo kwaśnych, obojętnych lub słabo alkalicznych nie przyswajają obecnego w tych glebach wodorotlenku glinu. Natomiast gleby kwaśne mają kompleksy glinowe łatwo przyswajalne przez rośliny. Istnieją rośliny zdolne przyswajać glebowe związki glinu w różnym stopniu. Przykładem może być herbata zarówno czarna jak i zielona. Liście tych herbat zależnie od pochodzenia i odmiany zawierają od 5000 do 20000 ppm glinu. Mimo tego nie stwierdzono zatruć glinem nawet u osób w podeszłym wieku, pijących znaczne ilości wyciągu z liści herbacianych. Dodać tu trzeba, że małe ilości związków glinu, które do nas docierają, są w części usuwane z organizmu, a wczęści aktywują działania niektórych enzymów np. dehydrogenazy kwasu bursztynowego i oksydazy kwasu askorbinowego (wit. C).

Wszelkie prawa do tekstu zastrzeżone! Własność Biogeneza Sp. z o.o.

Piśmiennictwo: Liebig G.F.i wsp. Effects of aluminium on cooper toxity as revealed by solution culture and spectographic studies of citrus. Soil Sci. 53 (1942) 34.
Sorensen J.R.J. Aluminium in relation to the enviroment and human health. Eur.Biogeochem. 2 (1976) 247-450
Kabata - Pendias A., Pendias H. pierwiastki śladowe w środowisku biologicznym. Ed. Wyd. Geologiczne, Warszawa 1979

Magnez należy do pierwiastków występujących we wszystkich tkankach i płynach ustrojowych. Jest pod względem ilości, czwartym składnikiem mineralnym ustroju. Z 20 do 30 gramów magnezu znajdującego się w ciele dorosłego człowieka ponad połowa znajduje się w kościach. Nie wchodzi on w skład krystalicznych struktur kostnych lecz podlega ciągłej wymianie z zjonizowanym magnezem znajdującym się w płynach ustrojowych. Magnez pozostaje w dynamicznej równowadze z wapniem. Nadmierne spożycie magnezu w stosunku do wapnia hamuje wzrost kości. W przeciwieństwie do wapnia, zjonizowany magnez wchodzi w skład płynów wewnątrzkomórkowych. Stężenie magnezu w osoczu krwi wynosi 0,7 do 1 mmol/l, w trzydziestu procentach w formie związanej z białkami krwi. Magnez jest niezbędny w organizmie człowieka do działania około 80 enzymów i aktywacji witaminy B1. Uczestniczy w odbudowie fosforanowych źródeł energetycznych skurczu mięśniowego, kwasu ATP i fosforanu kreatyny. Magnez uczestniczy w syntezie i stabilizacji kwasów nukleinowych DNA i RNA, zapewnia funkcjonowanie mitochondriów komórkowych, uczestniczy, razem z wapniem, w funkcjonowaniu tkanki nerwowej i mięśniowej. Brak magnezu pogłębia stany depresyjne. Magnez bierze udział w przesyłaniu impulsów nerwowych a zwłaszcza w utrzymaniu prawidłowego rytmu pracy serca. Magnez poprawia wchłanianie potasu oraz chroni komórki mięśnia sercowego i komórki nerwowe przed niszczącym działaniem wolnych rodników, substancji toksycznych i w efekcie tego, zmian miażdżycowych w układzie krwionośnym. Na terenach gdzie pije się twardą wodę zawierającą magnez, wapń, cynk, lit i inne minerały, ilość zgonów na zawał serca jest znacznie mniejsza niż na terenach spożycia wody miękkiej. Przykładem może być porównanie statystyki zgonów w Londynie, który ma twardą wodę, z statystyczną ilością zgonów w Glasgow, które ma miękką wodę i 50% wyższy wskaźnik zgonów z powodu chorób serca. Magnez i wapń mają wpływ na skurcze i rozkurcze naczyń krwionośnych. Zbyt duża ilość wapnia a mała magnezu powoduje skurcz naczyń wieńcowych co może powodować niedotlenienie mięśnia sercowego. Do objawów niedoboru magnezu należą; niewydolność pracy serca, arytmia, nadciśnienie tętnicze, zahamowanie wzrostu, depresja, skłonność do płaczu, pogorszenie koncentracji, poranne zmęczenie, nawet po wielu godzinach snu, wrażenie ociężałości, bóle głowy, zawroty głowy, utrata równowagi, drgania powiek, wrażliwość na zmiany pogody, skurcze mięśni, drętwienie kończyn, drgawki, bezsenność, pocenie się w nocy, koszmarne sny, osłabienie, puchnięcie dziąseł, próchnica zębów, wypadanie włosów, łamanie się paznokci, przerwy w oddychaniu, astma itd. Przyswajanie magnezu z pokarmów jest największe gdy dostarczany jest on w postaci małych dawek, w kilku posiłkach. Magnez jest dobrze przyswajany jeżeli ilość wapnia w pokarmach jest dwa razy większa od ilości magnezu. Żywność pochodząca z intensywnych upraw nawożonych dużą ilością soli potasowych oraz oczyszczona i wysokoprzetworzona zawiera bardzo małe ilości tego pierwiastka. Dopiero stosowanie w nawożeniu wapna magnezowego i dodawanie magnezu do niektórych produktów spożywczych, zmniejszyły jego niedobory w żywności. Stosowanie nawożenia gleby wapnem magnezowym zmniejsza pobieranie przez rośliny ołowiu, kadmu i innych szkodliwych metali ciężkich, pochodzących z toksyn przemysłowych i motoryzacyjnych. (wg: onet.pl/encyklopedia)

Krzem w ciele człowieka znajduje się od 6 do 8 gramów krzemu. Największe jego stężenie występuje w grasicy, nadnerczach i przysadce mózgowej. Krzem ma wpływ na zachowanie w zdrowiu skóry, paznokci, włosów, zachowując ich elastyczność i odporność na grzybice i zakażenia bakteryjne. Krzem utrzymuje elastyczność i przepuszczalność naczyń krwionośnych oraz zapobiega odkładaniu się w nich tłuszczów. Szczególną rolę odgrywa krzem w tworzeniu się struktur kości, ich wapnienia i regeneracji po złamaniach. W miejscach złamań, stężenie krzemu wzrasta kilkadziesiąt razy. Krzem uczestniczy również w tworzeniu tkanki łącznej i chrząstek. Krzem podtrzymuje aktywność hormonalną ludzi starszych oraz tworząc roztwory koloidalne w drogach moczowych przeciwdziała krystalizacji w nich związków mineralnych. (wg: onet.pl/encyklopedia)

Kobalt w organizmie dorosłego człowieka znajduje się około 1,1 miligrama kobaltu. Kobalt występuje we wszystkich tkankach organizm. Największe jego stężenie jest, w wątrobie, nerkach i kościach. Jest pierwiastkiem w chodzącym w skład witaminy B12 (kobalaminy), niezbędnej do tworzenia nowych ciałek krwi, otoczki mielinowej komórek nerwowych, odtwarzania kodu genetycznego w nowo powstających komórkach, tworzeniu neuroprzekaźników itd. Zapotrzebowanie na kobalt jest niewielkie i wynosi około 2 miligramów roczne. Niedobory kobaltu są równoznaczne z niedoborami witaminy B12. Powodują one niedokrwistość, zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego, ograniczenie i zaburzenia procesów anabolicznych, zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego jak: dezorientacja, zmienność nastrojów, pobudzenie, zaburzenia widzenia, halucynacje itp. (wg: onet.pl/encyklopedia)